Από
την απεργία της 1ης Μάη του 2020.
Το
αντεργατικό τερατούργημα της κυβέρνησης να μην κατατεθεί!
ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ 6
ΜΑΗ, 10.00 ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ!
Λίγα
λόγια για την καθιέρωση της εργατικής Πρωτομαγιάς!
Στις 20 Ιουλίου 1889, το ιδρυτικό
συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς πήρε την εξής απόφαση: «Θα οργανωθεί μια μεγάλη
διεθνής εκδήλωση για μια καθορισμένη ημερομηνία, με τέτοιο τρόπο, ώστε οι
εργάτες σε όλες τις χώρες και σε όλες τις πόλεις ν' απευθύνουν ταυτόχρονα μια
συγκεκριμένη μέρα, προς τις δημόσιες αρχές, ένα αίτημα για να καθοριστεί η
εργάσιμη μέρα σε οκτώ ώρες και να τεθούν σε ισχύ οι άλλες αποφάσεις του
Διεθνούς Συνεδρίου του Παρισιού.
Ενόψει του ότι μια τέτοια εκδήλωση έχει ήδη αποφασιστεί από την
Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας στο συνέδριό της, το Δεκέμβρη του 1888 στο Σεντ
Λούις για την 1η του Μάη 1890, η μέρα αυτή γίνεται δεκτή σαν η μέρα για τη
διεθνή εκδήλωση. Οι εργάτες των διαφόρων χωρών θα πρέπει να οργανώσουν την
εκδήλωση με τρόπο ανάλογο προς τις συνθήκες της χώρας τους» (Ουίλιαμ Φόστερ:
«Η Ιστορία των τριών Διεθνών», Αθήνα 1975, σελ. 175).
Γιατί όμως η 1η Μάη; Ήταν η μέρα της μεγάλης απεργίας στο Σικάγο
των ΗΠΑ με αίτημα την καθιέρωση της 8ωρης εργάσιμης μέρας, αντί της 10ωρης,
11ωρης έως και 14ωρης που ήταν ως τότε. Απεργία η οποία συνεχίστηκε και τις
επόμενες μέρες και που βάφτηκε στο αίμα των εργατών από το χτύπημα αστυνομίας
με εντολή των καπιταλιστών, ενώ οι ηγέτες, πρωτεργάτες των τότε εργατικών
κινητοποιήσεων για το 8ωρο καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν.
Έτσι η 1η Μάη του 1886 αποφασίστηκε
να καθιερωθεί ως η Εργατική Πρωτομαγιά.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Το 1884, στο συνέδριό της η
νεοσύστατη, τότε, Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας αποφάσισε ότι η 1η Μάη του
1886 θα είναι ημέρα ενός εκτεταμένου απεργιακού αγώνα των εργατών, με σκοπό την
καθιέρωση του Οχτάωρου. Την απόφαση αυτή, στη συνέχεια, την πήρε στα χέρια της
η ίδια η εργατική τάξη των Ηνωμένων Πολιτειών και την έκανε πράξη. Όσο, δε,
πλησίαζε η εν λόγω ημερομηνία, τόσο περισσότερο ζούσαν οι Αμερικανοί εργάτες
τον πυρετό της μάχης. Είχαν δημιουργήσει, μάλιστα, κι ένα τραγούδι για το
Οχτάωρο, το οποίο έλεγε:
«Σκοπεύουμε ν' αλλάξουμε
τα πράγματα.
Όχι πια να μοχθούμε απ'
τα χαράματα.
Ίσα - ίσα μόνο για να
ζούμε,
Να μην έχουμε ποτέ μια
ώρα για να σκεφτούμε.
Θέλουμε να νιώσουμε τον
ήλιο,
Θέλουμε να μυρίσουμε τ'
άνθη
Είμαστε σίγουροι πως
είναι θέλημα θεού
Και τ' αποφασίσαμε να
έχουμε οχτάωρο.
Καλούμε τις δυνάμεις από
Ναυπηγεία κι εργοστάσια:
Οχτώ ώρες για εργασία,
οχτώ ώρες για
ανάπαυση
κι οχτώ ώρες για ό, τι
θέλουμε»
Οι
πρώτοι γιορτασμοί στην Ελλάδα
Ο πρώτος γιορτασμός της εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα - ως
μέρας της εργατικής τάξης - έγινε στις 2 Μάη του 1893 στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
Οργανωτής του γιορτασμού υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους των σοσιαλιστικών
ιδεών στη χώρα μας, ο ιδρυτής του "Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου"
(1890) Σταύρος Καλέργης. Η εφημερίδα του συλλόγου "Σοσιαλιστής"
έγραφε σχετικά γι' αυτήν την πρώτη πρωτομαγιάτικη εκδήλωση:
"Εις τας 2 Μαΐου, ώραν 5μμ, παρά το αρχαίον Στάδιον, τα μέλη
του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου και μέγα πλήθος εκ των πασχουσών τάξεων,
των ευρισκομένων υπό τον ζυγόν του μισθού, ακολουθούντες τον διεθνή των
πασχουσών τάξεων αγώνα, συνηθροίσθησαν προς διαμαρτύρησιν εναντίον του
σημερινού αθλίου συστήματος, όπου δυστυχούν οι πολλοί κοπιωδώς εργαζόμενοι και
ευτυχούν οι ολίγοι οκνηροί πλούσιοι μη εργαζόμενοι. Αφού συνήλθον πλέον των δύο
χιλιάδων ατόμων μίλησε ο πολίτης Σταύρος Καλέργης. Μετά τον λόγον του Σταύρου
Καλέργη, οι συγκεντρωμένοι υπόγραψαν ψήφισμα "διά να δοθεί εν καιρώ στη
Βουλήν"".
Στο λόγο του Στ. Καλέργη, αλλά και στο ψήφισμα, μεταξύ άλλων,
υπογραμμίζονταν τα παρακάτω αιτήματα:
Κυριακάτικη αργία
Οχτάωρο
Ταμεία αλληλοβοήθειας.
Την επόμενη χρονιά, 1894, η Πρωτομαγιά γιορτάζεται στο
Παναθηναϊκό Στάδιο από όλους τους σοσιαλιστικούς ομίλους. Στο ψήφισμα εκείνης
της συγκέντρωσης περιλαμβάνονται τρία αιτήματα, πρωτοποριακά για την εποχή
τους, με τεράστια σημασία όμως για τους εργάτες που «διεξήγαγαν απεγνωσμένο με
το θάνατο αγώνα» στους χώρους δουλιάς. Τρία αιτήματα που κατακτήθηκαν λίγες
δεκαετίες μετά και αφού μεσολάβησαν σκληροί αγώνες και που σήμερα ως κεκτημένα
δικαιώματα πια εκπέμπουν σήμα κινδύνου.
Διαβάζουμε στο ψήφισμα: «Συνελθόντες σήμερον την 1ην Μάη,
αποφασίζομεν και ψηφίζομεν:
α. Την Κυριακήν να
κλείνονται τα καταστήματα καθ' όλην την ημέραν και οι εργάται να αναπαύονται.
β. Οι εργάται να εργάζονται
επί 8 ώρας την ημέραν και να απαγορευθεί η εργασία εις τους ανηλίκους.
γ. Να απονέμεται σύνταξις
εις τους εργάτας παθόντας και καταστάντας ανικάνους προς συντήρηση εαυτών και
της οικογενείας των».
Ενας δεύτερος σημαντικός σταθμός στην ιστορία του εργατικού
κινήματος της χώρας μας είναι η Πρωτομαγιά του 1919 κι αυτό γιατί έχει
προηγηθεί η ίδρυση της ΓΣΕΕ, αλλά και του ΣΕΚΕ, του μετέπειτα ΚΚΕ, ένα περίπου
χρόνο πριν.
Αυτή την Πρωτομαγιά διοργανώνουν λοιπόν από κοινού η νεοσύστατη
ΓΣΕΕ και το επίσης νεοσύστατο ΣΕΚΕ. Η επίδραση του ΣΕΚΕ είναι εμφανής και στο
διεκδικητικό πλαίσιο της Πρωτομαγιάς, που εν μέρει πολιτικοποιείται. Η ΓΣΕΕ
κήρυξε γενική πανελλαδική απεργία, με αιτήματα αιχμής την αυτόματη τιμαριθμική
αναπροσαρμογή μισθών και ημερομισθίων, την καθιέρωση του 8ωρου και της
κοινωνικής ασφάλισης. Τα αιτήματα που ξέφευγαν από το πλαίσιο των διεκδικήσεων
που είχαν να κάνουν άμεσα και αυστηρά με την καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας,
αφορούσαν στην ανάκληση των ελληνικών στρατευμάτων από τη νεαρή Σοβιετική
Ρωσία, που δεχόταν λυσσαλέα επίθεση και στην αναγνώριση της σοβιετικής
εξουσίας.
Παρά την απαγόρευση της κυβέρνησης του Ελ. Βενιζέλου, οι
συγκεντρώσεις σε Αθήνας και Πειραιά έγιναν. «Η Πρώτη Μαΐου - τόνιζε στην
προκήρυξή του το ΣΕΚΕ - πρέπει να είναι και δι' ημάς, όπως είναι και διά τους
εργάτας όλου του κόσμου, η ημέρα της κοινής εκδηλώσεως των πόθων μας, τους
οποίους όλο το έτος ζητούμεν και διαλαλούμεν με τας οργανώσεις μας, τα βιβλία
μας, τας εφημερίδας μας, τας διαλέξεις μας και με όλον εν γένει τον αγώνα που
διεξάγομεν κατά των εκμεταλλευτών».
Η πρώτη ματωμένη Πρωτομαγιά στην Ελλάδα ήταν αυτή του 1924.
Η συγκέντρωση διοργανώθηκε από το Εργατικό Κέντρο Αθήνας στην πλατεία Κοτζιά
και πραγματοποιήθηκε παρά την απαγόρευση της κυβέρνησης Παπαναστασίου, που δεν
έκατσε βέβαια με σταυρωμένα χέρια. Διέλυσε βίαια τη συγκέντρωση, με συνέπεια να
χάσει τη ζωή του ο εργάτης Σωτήρης Παρασκευαΐδης και δεκάδες άλλοι να τραυματιστούν.
Από
τις πιο αιματοβαμμένες Πρωτομαγιές ήταν αυτή του 1936, στη Θεσσαλονίκη, από
όπου εμπνεύστηκε ο Γ. Ρίτσος τον «Επιτάφιο» και του 1944 όπου εκτελέστηκαν 200
κομμουνιστές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τους Γερμανούς Ναζί.